Người Công Giáo Có Được Phép Chưng Trái Cây Lên Bàn Thờ Người Đă Khuất?
Hỏi: Thưa cha, Người Công giáo có
được phép chưng trái cây lên bàn thờ người đă khuất? và có được phép nói: "Người
chết thiêng phù hộ cho con cháu làm ăn, học hành tấn tới không?"
Trả lời: Đi sâu vào văn hóa, phong
tục, ba ngày Tết nguyên đán, các cha thừa sai đă để ư tới phong tục Việt Nam,
nên đă dạy: Mồng Một thờ lạy Đức Chúa Cha, lần hạt năm chục cầu cho ông bà tổ
tiên, Mồng Hai thờ lạy Đức Chúa Con cầu cho các linh hồn ở Luyện ngục, Mồng Ba
thờ lạy Đức Chúa Thánh Thần lần hạt năm chục cầu cho được bằng yên. Hội Đồng
Giám Mục Việt Nam hiện nay dạy: Mồng Một Tết cầu cho được b́nh an, Mồng Hai Tết
kính nhớ tổ tiên và ông bà cha mẹ, Mồng Ba Tết thánh hóa công ăn việc.
Cái sợ nhất của các ngài là sợ mắc
vào tội thờ ngẫu tượng, mê tín dị đoan nên đă có những
tranh luận, căi nhau ở Việt Nam và ngay ở Ṭa Thánh. Sắc
lệnh Ex Quo singulari năm 1742 của Đức Giáo hoàng
Bênêdictô 14 cấm những h́nh thức thờ người quá cố, các
nhân vật có công với xă hội, với nghề nghiệp như là thần
linh. Cho phép dùng từ ngữ Thiên Chúa, không cho dùng từ
ngữ “thiên, thượng đế, kính thiên“ v.v ...
Măi sau nầy, Hội Đồng Giám mục Việt
Nam đă xin phép Ṭa Thánh cho tín hữu Việt Nam được tôn
kính tổ tiên, các anh hùng của đất nước v́ đây chỉ là
cách bày tỏ ḷng hiếu thảo, kính mến tổ tiên người có
công trạng theo ư nghĩa phần đời.
Theo Thông tủ của Hội Đồng Giám mục
Việt Nam ngày 14-9-1965, ta phân biệt:
a. Những việc chỉ có tính cách dân
sự trần thế với mục đích nhớ ơn, tuyên dương công trạng,
bày tỏ hiếu thảo th́ làm và tham dự chủ động. Thí dụ:
lập bàn thờ tổ tiên ở trong nhà có chưng hoa quả (nhưng
phải dưới bàn thờ Chúa, Đức Mẹ, Các Thánh) treo h́nh ảnh
người quá cố, dựng tượng, lễ tưởng niệm người có công
trạng với quê hương v.v..
b. Những lễ có tính tôn giáo để thờ
lạy người quá cố, xem hương hồn người quá cố về hưởng
các lễ vật chất: rơ ràng không hợp với Giáo lư Công giáo,
những lễ kính các nhân vật, các thánh tổ như là thần
linh như là Thiên Chúa đều là h́nh thức thờ ngẫu tượng
trái với Giáo lư Công giáo cử hành ở nơi nào nhất là nơi
thờ tự, tín hữu Công giáo không được tham dự. Nếu cần
thiết v́ phép xă giao v.v... th́ chỉ hiện diện như vị
khách (hiện diện cách thụ động).
c. Những việc lẫn lộn giữa tôn thờ
ngẫu tương và tôn kính thánh tổ, hoặc người quá cố, phải
căn cứ vào phép lịch sử và ḷng hiếu thảo th́ cần theo
dư luận chung của địa phương đó để t́m ra cho ḿnh một
thái độ thích hợp khi ḿnh có mặt tại buổi lễ đó.
Về việc ăn của cúng, thánh Phaolô
dạy giáo dân Corintô: "Nếu có người
ngoại giáo nào mời anh em đi ăn tiệc,
anh em bằng ḷng đi th́ người ta dọn
ǵ anh em cứ ăn, đừng có gạn hỏi v́
cớ lương tâm. Nhưng nếu có ai bảo:
Đó là đồ cúng thần th́ anh em đừng
ăn v́ người ta đă mách bảo." (1Cor
10, 27-30). Ăn trong đám tế thần ở
nơi thờ tự của họ: không được (Văn
thư Ṭa Thánh năm 1768 và 1844 ).
Người trong nhà ăn của cúng như ăn
cơm thường v́ ngoài của cúng chủ nhà
không c̣n nấu ǵ nữa. Hành khất xin
của ăn người mua bán ở chợ dầu là
của cúng đều được dùng.
Như vậy, ta có thể chưng hoa quả,
trái cây nơi bàn thờ kính nhớ người
quá cố.
Ta cũng có thể nói: xin ông bà, cha
mẹ… cầu nguyện xin Chúa cho con cái
khỏe mạnh, làm ăn tấn tới được
v́ chúng ta dựa vào ḷng nhân lành
của Thiên Chúa ban cho các Ngài ở
trên trời hoặc nếu ở trong luyện
ngục cũng cầu xin Chúa cho con cháu
được v́ mầu nhiệm Các Thánh thông
công.
Lm.
Fx Nguyễn Hùng Oánh
* * * * *
* * * * *
|