Thánh Nicôla - Santa Claus - Ông Già Noel

Nguồn gốc Ông Già Noel hay Santa Claus bắt đầu vào thế kỷ thứ 4 với khuôn mặt của Thánh Nicôla sinh vào khoảng năm 280 và là Giám mục thành Myra, hiện là thành phố Finide thuộc nước Thổ Nhĩ Kỳ (Turkey) ngày nay. Được biết, thánh nhân là một người rất rộng lượng, đặc biệt đối với trẻ em. Sau khi qua đời vào khoảng năm 340, ngài được chôn cất tại Myra, nhưng vào năm 1087, các thủy thủ người Ý đã trộm lấy di thể ngài và đưa đi chôn tại Bari, một thành phố cảng ở miền nam nước Ý. Tại đây, họ xây một nhà thờ vinh danh ngài. Chẳng bao lâu, những người Kitô hữu hành hương từ khắp nơi kéo đến nhà thờ này và khi về quê hương, đã truyền tụng về Thánh Nicôla. Kể từ đó, danh tiếng của Thánh Nicôla được phổ biến khắp cả Châu Âu.

Sự tử tế và tiếng tăm về lòng độ lượng của thánh nhân khiến việc sùng mộ ngài càng gia tăng. Thánh Nicôla trở thành vị thánh bổn mạng của nước Nga. Ở Hy Lạp, ngài là bổn mạng của các thủy thủ. Tại Pháp, ngài là bổn mạng của các luật sư. Tại Bỉ, Thánh Nicôla là bổn mạng của trẻ em và người du lịch. Hàng ngàn nhà thờ khắp Châu Âu mang tên ngài và vào thế kỷ 12, Giáo Hội chính thức đặt thành ngày lễ trong lịch phụng vụ, cử hành vào ngày 6 tháng 12 hằng năm. Ngày Lễ Thánh Nicôla vào ngày 6 tháng 12 trở thành một ngày tặng qùa cho trẻ em và người nghèo.

Khởi xướng Phong trào Cải Cách vào thế kỷ 16, người Tin Lành không muốn coi Thánh Nicôla là người cho quà bởi vì ngài gần gũi với Giáo Hội Công Giáo. Thế là, mỗi quốc gia, mỗi vùng phát triển riêng một kiểu người cho quà mới vào dịp Giáng Sinh. Tại Pháp, đó là Bố Già Noel (Père Noel). Ở Anh, đó là Bố Già Giáng Sinh (Father Christmas) thường được mô tả với những lá tầm gửi (mistletoe) hay dây thường xuân (ivy). Nước Đức có Ông Giáng Sinh gọi là Weihnachtsmann. Sau này vào thế kỷ 20, khi Cộng Sản cầm quyền tại Nga và đặt Kitô giáo ngoài vòng pháp luật, người Nga bắt đầu gọi người cho quà Giáng Sinh là Ông Băng Giá (Gradfather Frost) mặc đồ màu xanh thay vì màu đỏ truyền thống. Tại Hòa Lan, người ta vẫn còn tôn sùng Thánh Nicôla được phiên âm là Sint Nikolaas và cuối cùng biến thành Sinterklaas. Khi một số người Hòa Lan đem truyền thống này đến đất Hoa Kỳ vào thế kỷ 17, từ Sinterklaas biến thành Santa Claus theo tiếng Anh. Dù với danh xưng nào đi nữa, đặc điểm chung của những Ông Già Noel này là có râu trắng dài và mang quà cho trẻ em.

Về hình ảnh Ông già Noel hay Santa Claus, khi người Hoà Lan đến Hoa Kỳ sinh sống, họ mang theo hình ảnh Thánh Nicôla là một giám mục mang phẩm phục đỏ và cỡi một con ngựa trắng. Nhưng dần dần hình ảnh này biến thành một ông già vui vẻ và tinh nghịch. Hình ảnh mới về Thánh Nicôla được Washington Irving vẽ thành một ông già phốp pháp và vui tươi trong sách hoạt hoạ "Lịch sử New York" của ông. Đến năm 1823, hình ảnh này tiếp tục biến đổi qua bài thơ "Một cuộc thăm viếng của Thánh Nicôla" còn có tên là "Đêm trước ngày Giáng Sinh" của Clement Moore trong đó Thánh Nicôla được diễn tả có một khuôn mặt rộng và bụng tròn xoay, rất bụ bẫm, hay nháy mắt, luôn cười tươi, và mặc đồ đỏ.

Năm 1860, nhà vẽ hoạt hình Thomas Nash vẽ những tấm hình về một Santa Claus có râu trắng, người tròn trĩnh cho Tuần báo Harper. Thế là hình ảnh Santa Claus ăn sâu vào tâm trí của người Hoa Kỳ. Và rồi theo thời gian, hình ảnh Santa Claus được đi khắp thế giới, trở lại Âu Châu, đến Nam Mỹ, và nhiều nơi khác.

Cuối cùng, từ năm 1931 đến năm 1964, Haddon Sundblom vẽ một ông Santa Claus mới cho mỗi mùa Lễ Giáng Sinh để hãng nước ngọt Coca-Cola quảng cáo rộng khắp trên thế giới ở các bìa sau của những tạp chí Post và National Geographic. Đây là hình ảnh Santa Claus mà mọi người biết đến và yêu thích ngày nay, một Santa Claus với bộ râu dài mặc y phục đỏ viền trắng, có nịt và chân mang ủng da với một túi đồ chơi xách lủng lẳng trên vai. Đây cũng là hình ảnh Santa Claus được mọi người trên thế giới biết đến.

Mặc dầu hình ảnh Thánh Nicôla hay Santa Claus đã biến đổi theo thời gian, nhiều quốc gia vẫn giữ tập tục và truyền thống tặng quà đi theo ngày lễ của thánh nhân.  

Tại Hòa Lan, Thánh Nicôla du hành với một phụ tá gọi là Phêrô Đen trên một con thuyền đến nước này vào ngày 6/12. Ngài mang một quyển sách lớn viết về cách cư xử của những trẻ em Hòa Lan trong năm qua. Các em nào hạnh kiểm tốt sẽ được thưởng qùa, còn các em có hạnh kiểm xấu bị ông phụ tá Phêrô Đen lấy quà đi.

Tại nước Đức, Thánh Nicôla đi với một phụ tá tên là Knecht Ruprecht, Krampus, hay Pelzebock, với một xách bị trên lưng và một cái roi trong tay. Trẻ em nào tốt sẽ được quà, còn trẻ em hư sẽ bị ông phụ ta phạt cho vài roi.

Ở Ý, người cho quà Giáng Sinh không phải là Thánh Nicôla mà là một bà phù thủy tốt lành gọi là La Befana. Bà mặc đồ đen và đem quà cho trẻ em vào ngày Lễ Hiển Linh, tức Lễ Ba Vua, vào ngày 6 tháng 1.

Ở nhiều nơi chịu ảnh hưởng của nước Tây Ban Nha, trong đó có Puerto Rico, Mexico, và Nam Mỹ, trẻ em đợi Ba Vua đến trao quà Giáng Sinh.

Ở Pháp Ông Già Noel mang quà cho trẻ em.  

Ở Thụy Sĩ, người đem quà cho các em chính là Chúa Giêsu.

Hài Đồng gọi là Christkindl. Có lẽ từ đó mới có từ Chris Kringle.

Các nước ở vùng Scandinavian (Thụy Điển, Đan Mạch, Phần Lan, Na Uy), người mang quà là một người lùn tinh nghịch, gọi là julenisse hoặc juletomte.

Ở Anh, người tặng quà là Ông Già Giáng Sinh mặt mày nghiêm trang hơn và ốm hơn ông già Santa Claus của Mỹ.  

Ở Canada và Mỹ, Ông Santa Claus mặt mày hồng hào, phúng phính, bay bằng xe tuyết (sleigh) được 4 con tuần lộc (reindeer) kéo để phân phát đồ chơi cho trẻ em khắp thế giới.

Church of Saint Columba
 1327 Lafond Avenue
 St. Paul, MN 55104