Kỷ yếu kỷ niệm 15 thành lập cộng đoàn Việt Nam

Vào những tháng đầu năm 1992, người Việt Nam đến định cư tại thành phố Saint Paul, tiểu bang Minnesota, và những vùng phụ cận gia tăng so với những năm trước. Trong số này người Công giáo chiếm con số đáng kể.

Với những ngày mới đến định cư ở tiểu bang Minnesota, người Việt Nam phải đối diện với những khó khăn về ngôn ngữ, phong tục tập quán, cùng với sự thiếu thốn phương tiện di chuyển. Những khó khăn này làm cản trở không ít cho người Việt hội nhập và thích nghi với cuộc sống mới.

Từ những khó khăn ấy, những người Công giáo mới đến định cư tại thành phố Saint Paul đã quy tụ lại với nhau, để cùng nhau giữ đạo, cầu nguyện, tham dự thánh lễ và chia sẻ những ưu tư trong cuộc sống nơi xứ lạ. Từ những sinh hoạt này, họ có ý nguyện xây dựng một họ đạo nhỏ tại thành phố Saint Paul.

Khoảng 25 gia đình họp lại, trong thời gian hơn một năm, họ lần lượt đến các nhà thờ Mỹ sau khi tham dự thánh lễ Chúa nhật hàng tuần, xin được tổ chức những giờ học hỏi và chia sẻ Lời Chúa, với hy vọng đặt nền móng cho họ đạo trong tương lai. Có lần được sự đồng ý của một cha xứ Mỹ, nhóm này đã làm thỉnh nguyện thư trình về Tòa Tổng Giám mục giáo phận Saint Pau - Minnesota, xin thành lập Cộng đoàn Công giáo Việt Nam tại thành phố Saint Paul, nhưng không tạo được sự chú ý của các Đấng bản quyền địa phương, vì quá ít giáo dân và không có cha nào đỡ đầu.

Sau cùng họ tìm đến giáo xứ Thánh Giuse Hiển ở Minnesota, một giáo xứ Việt Nam có mặt tại tiểu bang Minnesota từ thập niên 80, với hy vọng được cha chánh xứ giúp đỡ.  

Ước mong có một buổi tĩnh tâm ngắn vào mùa Chay, để dọn tâm hồn sốt sắng mừng đại lễ Phục Sinh năm 1993, một vài anh em trong nhóm thân hữu đã gặp cha Matthias Nguyễn Huy Chương, chánh xứ Thánh Giuse Hiển, xin ngài cử hành thánh lễ Phục Sinh tại thành phố Saint Paul cho một số người Công giáo Việt nam mới đến.

Cha Matthias Chương đã mượn Nhà nguyện của Dòng Chúa Chiên Lành để cử hành thánh lễ Phục Sinh vào Chúa nhật 11 tháng 4 năm 1993, lúc 4 giờ chiều. Có khoảng 200 giáo dân Việt Nam tham dự. Thánh lễ Phục Sinh năm ấy đã mở đường cho tiến trình gây dựng họ đạo Việt Nam tại thành phố Saint Paul với sự giúp đỡ của Cha Matthias Chương. Ngài ngỏ ý với nhóm anh em tìm mượn một nhà thờ Mỹ vùng Midway, Saint Paul để cử hành mục vụ.

Vài gia đình trong nhóm có thân nhân hoặc người quen cư ngụ gần nhà thờ Saint Columba, 1327 Lafond Ave, vùng Midway, Saint Paul, thường đi lễ nơi đây, biết rõ ngôi thánh đường này. Sau khi quan sát tường tận, anh em đã trình lên cha sở Thánh Giuse Hiển biết nhà thờ Saint Columba để ngài định liệu.

Vào đầu tháng 9 năm 1993, cha Chương hướng dẫn một vài anh em đến gặp cha Paul La Fontaine, chánh xứ Saint Columba, ngỏ lời mượn nhà thờ của giáo xứ này cử hành mục vụ cho họ đạo mới.

Cha Chương trình bày cho cha Paul La Fontaine biết hiện có một nhóm người Công giáo Việt Nam mới đến cư ngụ tại thành phố Saint Paul, vùng Midway, đa số là người cao niên, kém Anh văn, và cũng không có phương tiện đi lễ nhà thờ Thánh Giuse Hiển ở Minneapolis, họ ước ao có thánh lễ Việt Nam vào các ngày Chúa nhật hàng tuần. Cha Chương xác nhận nhóm người Công giáo này là giáo dân của giáo xứ Thánh Giuse Hiển; và trong thời gian đầu chỉ cử hành một thánh lễ vào Chúa nhật cuối tháng, lúc 4 giờ chiều tại nhà thờ Saint Columba.

Sau khi nghe cha Chương trình bày như trên, cha Paul La Fontaine hứa sẽ cùng với Hội đồng giáo xứ Saint Paul cứu xét thỉnh nguyện này của cha Chương và cho biết kết quả sau một tuần lễ.

Đúng 7 ngày sau buổi gặp gỡ nói trên, trong một lá thư phúc đáp, cha Paul La Fontaine đồng ý cho cử hành thánh lễ tại nhà thờ Saint Columba vào những ngày Chúa nhật cho họ đạo theo đề nghị của cha Chương trong thời gian thử nghiệm sáu tháng.

Chúa Nhật ngày 26 tháng 9 năm 1993 đánh dấu thánh lễ đầu tiên cho họ đạo mới tại nhà thờ Saint Columba với khoảng 200 giáo dân Việt Nam đến tham dự.

Sau thánh lễ Chúa nhật 26 tháng 9 năm 1993, cha chánh xứ mở phiên họp với một số ít anh chị em để bàn bạc về thể thức điều hành họ đạo. Vì họ đạo còn mới và nhỏ bé, cha chánh xứ qua sự giới thiệu của những người có mặt hôm ấy, đề cử một Ban Đại Diện tạm thời trong 6 tháng gồm: Trưởng Ban, Ủy viên Phụng Vụ và Thủ quỹ, để điều hành công việc chung.

Trong thời gian 6 tháng thử nghiệm, với mỗi tháng một thánh lễ Chúa nhật, các sinh hoạt mục vụ đều có giới hạn. Tuy vậy mối thiện cảm của mọi người dành cho họ đạo khá nồng hậu. Số người dự lễ gia tăng mỗi tuần. Và càng về sau số người gia nhập họ đạo càng tăng, các sinh hoạt mục vụ tăng theo, đưa bước tiến của họ đạo mỗi ngày một nhanh.

Sau 6 tháng thử nghiệm cha xứ Saint Columba vẫn tiếp tục mở cửa nhà thờ cho giáo dân Việt Nam. Cha sở Thánh Giuse Hiển vẫn ưu ái và lại dành cho họ đạo mỗi tháng hai thánh lễ vào những ngày Chúa nhật. Và kể từ tháng 5 năm 1994, họ đạo có thánh lễ đều đặn vào các Chúa nhật trong tháng.

Khi họ đạo có thánh lễ hàng tuần trong tháng và vào những dịp lễ trọng, thì các sinh hoạt mục vụ cũng bắt đầu khởi sắc với các Ban Giáo lý và Việt ngữ, Giáo lý hôn nhân và Giáo lý tân tòng, Ban Thánh ca. Số gia đình xin nhập họ đạo mỗi ngày mỗi gia tăng nâng con số từ 26 gia đình trong ngày mới thành lập đến 60 gia đình vào năm 1996.

Ngày 20 tháng 2 năm 1995, Toà Tổng Giám mục Saint Paul - Minnesota cử cha Thomas Đỗ Minh Tâm về nhà thờ Saint Columba, phụ tá cha Chương giúp họ đạo. Đến tháng 4 năm 2001, do tuổi tác và tình trạng sức khỏe, cha Tâm đã nghỉ hưu.

Ngày 9 tháng 7 năm 1997, nhân dịp kỷ niệm 10 năm thành lập giáo xứ Thánh Giuse Hiển, cha chánh xứ Matthias Nguyễn Huy Chương, trong bài giảng thuyết thánh lễ Tạ Ơn, công khai hóa việc thành lập họ đạo tại nhà thờ Saint Columba. Cũng trong dịp này cha Mathhias Chương được bài sai thay đổi nhiệm sở, và cha Jim Ngô Hoàng Khôi về thay thế.

Vào ngày lễ Phục Sinh 12 tháng 4 năm 1998, họ đạo chính thức được thừa nhận việc thiết lập Cộng đoàn Công giáo Việt Nam Đức Mẹ Đồng Công, trực thuộc giáo xứ Thánh Giuse Hiển, thành phố Minneapolis - Minnesota, trên phương diện pháp lý, hành chánh và bí tích.

Về cơ cấu tổ chức, cộng đoàn được quản trị bởi một linh mục Quản Nhiệm. Cộng tác với cha Quản Nhiệm trong việc điều hành cộng đoàn có một Ban Chấp Hành gồm có Chủ tịch, Phó Chủ tịch Nội vụ và Ngoại vụ, Thứ Ký và Thủ Qũy. Kế đến có Ban Đại Diện bao gồm Ban Chấp Hành, các Ban, Nghành chuyên môn và các Hội đoàn.

Từ ngày thành hình một cộng đoàn Dân Chúa, Cộng đoàn Đức Mẹ Đồng Công có 3 hội đoàn: Đoàn Thiếu Nhi Thánh Thể, Hội Đền Tạ Trái Tim Đức Mẹ, và Đoàn Liên Minh Thánh Tâm. Ngoài ra còn có 2 ca đoàn: ca đoàn Sao Mai của giới trẻ được thành lập từ ngày ban sơ của họ đạo (đến tháng 3 năm 2003, ca đoàn Sao Mai được đổi tên thành ca đoàn Anrê Phú Yên); và ca đoàn Thánh Gia của giới phụ huynh được thành lập vào năm 1995.

Cộng đoàn nhận thấy nhu cầu cần thiết có một linh mục chuyên trách mục vụ và linh hướng cộng đoàn, bởi lẽ cha chánh xứ Thánh Giuse Hiển kiêm Quản Nhiệm Cộng đoàn Đức Mẹ Đồng Công, rất bận rộn công việc của giáo xứ Thánh Giuse Hiển không cáng đáng hết mọi công việc của cộng đoàn Đức Mẹ Đồng Công, vì thế mà việc xin một linh mục Quản Nhiệm Cộng đoàn là một việc cần thiết và cấp bách.

Tháng 12 năm 2001, cha chánh xứ Thánh Giuse Hiển chính thức viết thư gởi về cha Giám Tỉnh và Hội đồng Phục Vụ Chi Dòng Đồng Công, có sự hiệp thỉnh của ông chủ tịch Ban Chấp Hành Cộng đoàn, xin một linh mục Quản Nhiệm Cộng đoàn.

Tháng 4 năm 2002, Cha Andrew Nguyễn Hồng Ân được Bề Trên Chi Dòng Đồng Công cử nhiệm làm Quản Nhiệm Cộng đoàn Đức Mẹ Đồng Công.

Ngày 18 tháng 6 năm 2007, Toà Tổng Giám Mục Saint Paul - Minnesota bổ nhiệm Cha Gioan Baotixita Nguyễn Đình Hoàng làm Chánh xứ Giáo xứ Saint Columba; và làm chánh xứ Cộng đoàn Mẹ Đồng Công kể từ ngày 1 tháng 7 năm 2007.

Ngày 6 tháng 9 năm 2007, Toà Tổng Giáo Phận Saint Paul, MN ra sắc lệnh chấm dứt sự trực thuộc của cộng đoàn Mẹ Đồng Công với Giáo xứ Thánh Giuse Hiển để hợp nhất với Giáo xứ Saint Columba. Và từ sự hợp nhất này Giáo xứ Saint Columba trở thành một Giáo xứ đa văn hoá,

Nhân ngày lễ Đức Mẹ Hồn Xác Lên Trời ngày 15 tháng 8 năm 2018, cộng đoàn Việt Nam chính thức đổi tên từ Cộng Đoàn Mẹ Đồng Công sang một tên mới là Cộng Đoàn Đức Mẹ La Vang.