Lm. GB Nguyễn Đình Hoàng

Điều đặt biệt nhất mà Thiên Chúa tạo dựng nơi con người, mà khác hoàn toàn với những thụ tạo khác; đó không phải chỉ là sở hữu trí tuệ, tài năng mà trên hết, cái điều tuyệt vời nhất và cũng tinh tế nhất ở nơi con người chính là ở những mối dây liên kết tình cảm, mà còn được gọi là các mối quan hệ trong cuộc sống.  Ngay từ lúc ban đầu, Thiên Chúa đã tạo dựng con người có đôi có cặp, chứ không phải chỉ là cô đơn riêng lẻ. 

Một nhà tu đức người Mỹ nói: “Không ai là một hòn đảo”.  Sống là sống với, sống cùng, và sống cho người khác.  Sống với người khác là nói lên sự tương quan giữa người với người.  Con vật không thể có tương quan máu mủ, tình cảm, và mật thiết như con người được.  Sống với người khác là nói lên tính liên đới trách nhiệm với nhau.  Sống phải biết mình, biết người; thì cuộc sống mới có thể thuận hòa, bình an, và vui vẻ được.  Còn sống cho người khác là nói lên tính bác ái, sự yêu thương tha nhân, và sự sẻ chia trong cuộc sống.

Vì thế không ai có thể sống được một mình cả.  Sống là phải có tương quan, hỗ trợ, và tương tác với nhau.  Có nhiều người tưởng rằng, họ có thể tự lập và tự sống một mình được, mà không cần nhờ vả đến ai; thế nhưng, nếu họ chịu khó suy xét, thì họ sẽ thấy rằng họ không bao giờ có thể làm được điều đó.  Từ cái ăn, cái mặc cũng phải cần có người khác tương trợ.  Theo cách nào đó, chúng ta phụ thuộc lẫn nhau - trái đất, mặt trăng cũng phải lặn đi trong vòng quay của vũ trụ.  Trận đại dịch Covid-19 vừa rồi đã làm cho con người thức tỉnh biết bao điều.  Nó như một tiếng chuông cảnh tỉnh cho tất cả chúng ta - là con người cần phải sống và được hỗ tương do những mối liên hệ với nhau.

Từ những liên kết gần gũi như gia đình, cha mẹ, vợ chồng, con cái, bạn bè, đến các mối quan hệ xa hơn như đồng nghiệp, hàng xóm láng giềng, tất cả những mối tương quan đó đều đóng một vai trò đặc biệt và cũng rất phức tạp trong cuộc sống của mỗi người chúng ta.

Đặc biệt và phức tạp là bởi vì không có mối quan hệ nào giống với mối quan hệ nào cả, chúng đều có thứ tự ưu tiên, nặng - nhẹ khác nhau.  Sự khác nhau trong mức độ tương tác, sự tương đồng về tính cách hay liên kết máu mủ sẽ quyết định mức độ quan trọng của mối quan hệ đó trong mỗi chúng ta.  Ví dụ như, cũng là bạn bè; nhưng ta chỉ thân một vài người và thường xuyên nói chuyện với nhau. 

Người Việt mình dùng từ rất hay, chúng ta thường gọi là bạn bè; thế nhưng bạn là khác; bè cũng là khác.  Bạn là những người khi: dù ta vui hay buồn, sướng hay khổ, bình an hay hoạn nạn, cũng đều ở bên ta, để an ủi, nâng đỡ, và giúp chúng ta vượt qua khó khăn.  Còn bè, là những người chỉ thấy xuất hiện và có mặt trong những buổi tiệc tùng, ăn chơi, nhậu nhẹt - rồi lúc ta sa cơ túng thiếu, lúc ta gặp khó khăn thì chẳng thấy bóng dáng họ đâu.  Cho nên ta chỉ cần bạn, chứ không cần bè.   

Và dù nó nằm ở mức độ quan trọng nào, thì các mối quan hệ đều cần được chăm sóc, bởi chúng đóng vai trò trong việc nuôi dưỡng thể chất và tinh thần, hỗ trợ ta trong công việc lẫn cuộc sống. Vì vậy mà không ai có thể sống mà thiếu tha nhân và càng không ai có thể sống nếu không có Thiên Chúa.  Vì bởi nếu không có Thiên Chúa thì làm gì mà có con người.  Nếu Chúa không tạo dựng ra con người thì làm gì có con người để mà sống.  Còn nếu không có tha nhân, thì lấy gì con người có thể sinh tồn.

Trong bài Tin Mừng hôm nay, Chúa Giêsu dùng hình ảnh cây nho và cành nho để nói lên sự liên hệ, nối kết giữa Thiên Chúa và con người.  Trong thời Cựu Ước, dân Do Thái được ví như là một vườn nho, được Thiên Chúa yêu thương, chăm sóc, vun trồng, và chở che cho vườn nho ấy. Khi dân Do Thái trung thành với Thiên Chúa trong việc tuân giữ giới răn của Ngài, thì họ được ví như một vườn nho sai trái; ngược lại khi họ xa lìa Thiên Chúa và chạy theo các thần khác và bất tuân lệnh Ngài, thì họ được ví như vườn nho khô héo.

Hôm nay, trong bài Tin Mừng Chúa Giêsu lại ví mình như cây nho, Chúa Cha là người trồng nho, còn chúng ta là những cành nho.  Cây nho gồm nhiều cành được nối kết với nhau tạo thành.  Cành nho nào không gắn liền với thân cây, thì sẽ bị khô héo và sẽ bị quăng vào lửa cho nó cháy đi.  Sự nối kết và sự liên hệ mất thiết giữa những cành nho với cây nho giúp cho nó được sinh hoa kết trái.

Nếu những cành nho cần liên kết với thân nho để trỏ sinh hoa trái, thì đời sống người Kitô hữu chúng ta cũng thế - muốn có được một đời sống tốt lành, thánh thiện thì mỗi người chúng ta cần phải được liên kết và có một đời sống liên hệ mật thiết với Chúa Kitô.  Sống liên kết và nối kết với Chúa Giêsu không phải như là việc ta kết hợp bên ngoài như gia nhập các tổ chức, các hội đoàn.  Người Kitô hữu chúng ta được nối kết với Chúa qua ơn thánh, qua ân sủng, và đặc biệt là qua các Bí Tích.

Nơi Bí Tích Rửa Tội, mỗi người chúng ta sát nhập vào đời sống của Chúa qua Giáo Hội, và được trở nên chi thể, trở nên những cành nho trong cây nho thân thể của Chúa Kitô.  Nơi Bí Tích Thánh Thể, chúng ta được trở nên đồng huyết nhục với Chúa Giêsu và được nuôi dưỡng bằng tình yêu của Ngài. Rồi nơi Bí Tích Giải Tội, chúng ta được giao hoà lại với Thiên Chúa vì do tội lỗi đã ngăn cách chúng ta.  Thế nên, khi đời sống của chúng ta được liên kết và gắn bó với Chúa, thì chúng ta sẽ biết sống theo Lời Chúa, và sẽ được lãnh nhận những ân huệ Chúa ban cho mình.  Chúa Giêsu đã nói với chúng ta qua bài tin mừng “Nếu các con ở trong Thầy, và Lời Thầy ở trong các con, thì các con muốn gì, thì cứ xin và các con sẽ được”.

Còn nếu đời sống của mỗi người chúng ta không có sự liên kết mật thiết với Chúa Giêsu, thì chúng ta cũng chỉ là những Kitô hữu “hữu danh vô thần” hay là “hữu danh vô thực”.  

Hữu danh vô thần, tức là những người đã được Rửa Tội, nhưng sống như người không tin Chúa, chẳng bao giờ biết đến giáo lý, chẳng bao giờ tới nhà thờ, chẳng bao giờ sống với những giá trị tin mừng, và thậm chí họ sống ngược lại và chống lại những giá trị Kitô giáo. 

Còn hữu danh vô thực - tức là những người Kitô hữu, cũng đi nhà thờ, nhưng đi là cho có đi, chứ chẳng chịu sống đạo, hay sống đạo một cách hời hợt.  Khi ra khỏi nhà thờ thì cũng ăn gian nói dối, cũng hận thù ghen ghét, cũng bịa chuyện đặt điều, cũng chanh chua đanh đá như người không có đạo.

Những Kitô hữu như thế, thì cũng giống như những cành nho mà không liên kết với cây nho - chẳng biết sinh trái đơm hoa cho Chúa, cho Giáo Hội, và cho gia đình.

Lời Chúa ngày hôm nay, mời gọi chúng ta nhìn lại cái sự liên hệ và cái tương quan giữa ta với Chúa.  Chúng ta có đang sống trong sự kết hợp với Chúa Kitô không?  Chúng ta có sống như những cành nho đang nối kết với cây nho không?  Để xác định được mình có sống kết hiệp với Chúa hay không, thì chúng ta hãy nhìn vào những hoa trái, những sự tốt đẹp trong đời sống của mình.  Sự sinh hoa trái mà Chúa Giêsu nói đến trong bài Tin Mừng hôm nay đó là sự bình an, lòng rộng rãi, sự tốt lành, lương thiện, tín trực, hiền từ, tiết độ trong cuộc sống hằng ngày của mỗi người.

Là người Kitô hữu chúng ta cần phải sống mật thiết với Chúa qua các bí tích, chúng ta cần phải bước theo Chúa trên con đường thánh thiện, chúng ta phải cố gắng để nên tốt lành hơn mỗi ngày.  Và muốn được như thế, thì chúng ta cần phải chặt và cắt tỉa cuộc sống của mình.  Những tính xấu, những thói hư: như sự lười biếng, vô trách nhiệm, sự gian dối, đố kỵ lẫn nhau, sự tham lam và lòng hẹp hòi ích kỷ, cần phải được chặt đi và loại bỏ.  Vì những thứ đó sẽ làm hại chúng ta trên con đường sống thánh và làm thánh.  Chặt và cắt tỉa, lúc nào cũng gây đau đớn, nhưng nó luôn mang lại kết quả tích cực và tốt đẹp cho bản thân, cho gia đình, và cho xã hội.

Chúng ta cầu xin Chúa ngày hôm nay, giúp mỗi người chúng ta luôn biết bám chặt vào Chúa, dù cho đường đời nhiều cám dỗ, nhiều chông gai, để chúng ta luôn được tiếp nhận sức sống từ chính nguồn sống; và đồng thời dám cắt tỉa bản thân trên con đường sống đạo của mình.  Có như thế, đời sống của mỗi người Kitô chúng ta được sinh hoa trái tốt đẹp, để chúng ta được chia sẻ sự sống Phục Sinh với Chúa trên trời. 

Lm. GB Nguyễn Đình Hoàng