Bài Giảng Mồng Hai Tết 2021 - Hãy Thảo Kính Cha Mẹ

Phúc Âm: Mt 15, 1-6

Lm. Vinh sơn Phạm Văn Nghiệp

Hôm nay là ngày Mồng Hai Tết Tân Sửu. Trong những ngày vui Tết Cổ Truyền của dân tộc, Giáo Hội Công Giáo Việt Nam muốn dùng ngày này để cầu nguyện cho tổ tiên và ông bà cha mẹ của chúng ta, để nhắc nhở chúng ta về lòng thảo kính với các ngài khi còn sống cũng như khi đã qua đời. Trong ngày đầu xuân, chúng ta hãy cùng nhau suy niệm Lời Chúa về lòng hiếu kính với tổ tiên được diễn tả qua các bài đọc hôm nay.

Sách Huấn Ca nói đến lòng hiếu thảo của con cái đối với cha mẹ. Tổ tiên của chúng ta là những người đạo hạnh, công đức của các ngài không bị chìm vào quên lãng, các ngài sẽ được cộng đoàn vang tiếng ngợi khen, và dòng dõi của các ngài sẽ là lũ cháu đàn con (HC 44, 10-11). Theo tác giả, lòng thảo kính với cha mẹ sẽ đem lại cho chúng ta nhiều lợi ích, đó là, được sống lâu dài, được Chúa nhậm lời khi cầu nguyện, và được đền bù tội lỗi (HC 3,3-17). Chúa Giêsu là mẫu gương hoàn hảo cho chúng ta về lòng thảo kính cha mẹ. Thánh Luca thuật lại rằng Đức Giêsu hằng vâng phục thánh Giuse và Đức Maria tại Nazareth. "Rồi Ngài theo cha mẹ trở về Nazareth và vâng lời các Ngài" (Lc 2,51). Tại tiệc cưới Canna, Chúa Giêsu đã vâng lời Đức Maria mà hóa nước thành rượu ngon để giúp đôi vợ chồng son vượt qua khó khăn đầu tiên trong đời sống hôn nhân khi họ hết rượu. Thảo kính cha mẹ là bày tỏ lòng biết ơn, tôn kính, yêu mến, vâng lời, và giúp đỡ cha mẹ còn sống cũng như đã qua đời. Khi các ngài còn sống, chúng ta phải biết thăm nom, hỏi han, chăm sóc, và đưa đón khi cần. Rất tiếc nhiều người đã quên bổn phận này. Khi các ngài đã qua đời, chúng ta phải nhớ đến ngày giỗ để đọc kinh cầu nguyện cho các ngài, vì những gì chúng ta làm cho các ngài sẽ không rơi vào quên lãng; trái lai, sẽ được đền bù tội lỗi và xây dựng công phúc cho chính mình.

Trong thư của Thánh Phaolô Tông đồ gửi cho các tín hữu thành Êphêsô, Thánh Phaolô khuyên bảo các Kitô hữu xưa cũng như mỗi người chúng ta hôm nay. "Kẻ làm con, hãy vâng lời cha mẹ theo tinh thần của Chúa, vì đó là điều phải đạo. Hãy tôn kính cha mẹ. Đó là điều răn thứ nhất có kèm theo lời hứa để ngươi được hạnh phúc và hưởng thọ trên mặt đất này" (EP 6, 1-3). Khi người Do thái chưa có ý niệm rõ ràng về cuộc sống đời sau, thì phần thưởng sống lâu là điều họ mong mỏi nhất. Trong Phật giáo, Đức Phật dậy làm người phải biết bốn ơn: ơn cha mẹ, ơn thầy cô, ơn đất nước, và ơn chúng sinh.

Đạo hiếu là luật Thiên Chúa truyền dạy nên con người không có quyền thay đổi. Trong bài Tin Mừng, Đức Giêsu cũng lặp lại điều răn thứ bốn "Ngươi hãy thờ cha kính mẹ" và khẳng định hiếu thảo là ý muốn của Thiên Chúa ngay từ thủa ban đầu. Thiên Chúa muốn rằng khi chúng ta tôn thờ Người thì chúng ta cũng phải tôn kính cha mẹ vì các ngài đã sinh thành dưỡng dục chúng ta, dạy chúng ta biết Thiên Chúa, và là người được Thiên Chúa trao ban quyền để mưu ích cho chúng ta (GLHTCC 2197).

Đạo hiếu rất quan trọng đối với người Việt nam. Chữ hiếu là nhân đức của đạo làm con. Vì thế, Tết là ngày đoàn tụ của gia đình, con cháu đi làm xa cũng về đoàn tụ với ông bà cha mẹ, và chữ hiếu được diễn tả như một đạo lý:

"Công Cha như núi Thái Sơn

Nghĩa mẹ như nước trong nguồn chảy ra

Một lòng thờ mẹ kính cha

Cho tròn đạo hiếu mới là đạo con."

 

Ngày nay, nhiều người coi thường chữ hiếu. Người ta vịn lý do bận rộn công việc, gia đình, và con cái mà coi cha mẹ già như gánh nặng, không muốn nuôi dưỡng, không thăm nom, và thoái thác trách nhiệm của mình. Do đó, ca dao Việt nam có câu:

 

"Cha mẹ nuôi con biển hồ lai lang

Con nuôi cha mẹ kể tháng kể ngày."

 

Người ta kể lại câu chuyện, ngày kia người cha già 80 tuổi ngồi trên chiếc ghế sô-pha cùng người con trai trí thức 45 tuổi. Đột nhiên có tiếng một con quạ gõ cái mỏ vào cửa sổ của căn nhà. Người cha già hỏi con trai: "Cái gì vậy?" Người con trai trả lời: "Một con quạ". Một lúc sau, người cha lại hỏi: "Cái gì vậy?" Người con trả lời: "Cha, con đã nói với cha rồi. Đó là một con quạ". Vài phút sau, người cha già lại hỏi: "Cái gì thế?" Lần này người con trai thực sự tức giận hét vào mặt người cha già mà rằng: "Tại sao cha cứ hỏi đi hỏi lại con cùng một câu hỏi thế hả? Con đã nói bao nhiêu lần rồi, đó chỉ là một con quạ. Cha không hiểu hả?"

 

Do dự một chút, người cha đi vào phòng mình mang ra một cuốn nhật ký đã cũ nát. Cuốn sổ ông giữ gìn kể từ khi người con trai ra đời. Mở cuốn nhật ký, người cha đưa cho cậu con trai đọc. Khi người con trai đón lấy, anh ta thấy những dòng chữ được viết trong nhật ký như sau: "Hôm nay, đứa con trai bé bỏng 3 tuổi ngồi cùng tôi trên chiếc ghế sô-pha. Khi một con quạ kêu ngay trên cửa sổ, con trai đã hỏi tôi 23 lần rằng đó là cái gì, và tôi cũng đã 23 lần trả lời rằng đó là một con quạ. Sau mỗi lần tôi trả lời là một lần tôi hôn con. Tôi không hề cảm thấy khó chịu; trái lại, càng yêu thương đứa con ngây thơ bé bỏng của mình hơn."

 

Trong tình yêu, chỉ có tình cha mẹ là bền bỉ và kiên vững nhất như Mẹ Maria đã kiên nhẫn theo chân Chúa đến đồi Calvê. Tình cha mẹ dành cho con cái được sánh như sông dài, biển sâu, và không gì có thể đong đếm được. Ngày Mồng Hai Tết là dịp nhắc nhở chúng ta tỏ lòng hiếu kính với tổ tiên và ông bà cha mẹ. Chữ hiếu được diễn tả không chỉ trong những ngày lễ Tết mà còn được trải dài trong suốt cả cuộc đời. Tết là ngày đoàn tụ của gia đình, của yêu thương, và của lòng biết ơn đối với tổ tiên. Vì thế, chúng ta hãy yêu thương các ngài, đừng coi các ngài là gánh nặng, đừng xem thường các ngài, và cũng đừng bao giờ cáu gắt với các ngài. Đúng hơn, chúng ta hãy thảo kính với ông bà cha mẹ, tôn kính các ngài, cầu nguyện cho các ngài, giúp đỡ các ngài không chỉ về vật chất mà còn cả tinh thần nữa, chăm sóc các ngài khi về già, và cảm thông cho các ngài về tính lú lẫn, vì các ngài đã từng kiên nhẫn với tuổi thơ chúng ta. Hai mươi ba lần trả lời một con quạ là 23 lần hồn con. Các ngài đã không quản ngại mưa nắng, mệt nhọc, hay thức khuya dạy sớm để chăm sóc tuổi thơ của chúng ta. Chúng ta hãy sống tốt vì: "Sóng trước đổ đâu, sóng sau đổ đó," và

 

"Nếu mình hiếu với mẹ cha

Chắc con cũng hiếu với ta khác gì.

Nếu mình ăn ở vô tri

Đừng mong con hiếu làm gì uổng công.”

 

Lm. Vinh sơn Phạm Văn Nghiệp

 

* * * * *   * * * *