Bài Giảng Thánh Lễ Mừng Xuân Tân Sửu 2021

Lm. GB Nguyễn Đình Hoàng

Hôm nay, cùng với toàn thể dân Việt, cộng đoàn chúng ta cùng mừng Tết Nguyên Đán - Tết cổ truyền.  Năm nay 2021 là năm Tân Sửu, năm con Trâu.  Trong 12 con giáp thì con Trâu đứng vị trí thứ 2, sau con chuột, và là con vật to lớn nhất.  Theo các nhà khảo cứu, thì trâu cũng như đa số các loại gia súc khác như: chó, mèo, heo, ngựa, gà, vịt…. nguyên là loài vật sống nơi núi rừng hoang dã, và đã đã được con người gia súc hóa, có thể nói ngay từ hồi tiền sử, khi loài người mới biết trồng trọt, cày cấy.  Trâu còn được ông bà liệt vào, và đứng đầu trong lục súc có công với con người: trâu, ngựa, dê, gà, chó, lợn.

Trâu đã là loài vật đã luôn sát cánh với con người trong công cuộc phát triển đời sống: từ việc giúp con người khai phá thiên nhiên tới việc đồng áng cày cấy.  Theo tương truyền thì từ thời Vua Hùng Vương, thì trâu đã xuất hiện trong đời sống của người dân Việt rồi.  Bên cạnh đó, Việt Nam lại là nước nông nghiệp, nên con trâu trở thành con vật rất thân thuộc đối với người Việt.  Vì thế, đối với nhà nông, thì “con trâu là đầu cơ nghiệp” và là con vật rất gần gũi, mà con người có thể chuyện trò với nó, như là “trâu ơi ta bảo trâu này, trâu ra ngoài ruộng trâu cày với ta”. 

Sang bên Mỹ thì chúng ta không thấy trâu đi cày nữa, mà thấy toàn người đi cày.  Vì thế mà có nhiều người đổi 2 câu trên thành “trâu ơi tao khổ hơn mày, mày cày 2 vụ tao cày quanh năm”.  Mà đúng thật, trong cuộc sống hằng ngày, ta phải làm việc vất vả, tất bật quanh năm, xem ra còn cực hơn cả con trâu nữa. Thế nhưng mùa đại dịch Covid và thời hậu Covid, thì tôi nghĩ được “cày như con trâu” là một điều may mắn và là điều đáng mừng - vì chắc chắn, khi nền kinh tế nước Mỹ xuống dốc trong vài tháng tới và kể cả vài năm tới, thì việc kiếm việc làm và giữ được việc làm sẽ khó khăn hơn.

Trong kho tàng ca dao, tục ngữ Việt Nam, thì hình ảnh trâu cũng được sử dụng rất nhiều.  Khi khuyên chàng trai, cô gái nên lấy chồng, lấy vợ cùng quê thì có câu “trâu ta ăn cỏ đồng ta”.   

Khi nói về thói ghen ăn tức ở, hay là ghen tỵ người khác thì có câu “trâu buộc ghét trâu ăn”. 

Khi nói lên sự thua thiệt, hẩm hiu của ai đó, thì có câu “trâu chậm uống nước đục”.

Rồi theo quan niệm thời xưa, thì các cụ cho rằng: các chàng trai trải ngỏ lời trước thì có câu “trâu đi tìm cọc chứ cọc đâu đi tìm trâu”. 

Khi chỉ người già rồi mà còn cố tình làm ra vẻ ngây thơ, không hợp với lứa tuổi thì có câu “cưa sừng làm ghé”. 

Khi ám chỉ 2 người mạnh thế tranh chấp lẫn nhau, để người yếu thế bị họa lây thì có câu “trâu bò húc nhau, ruồi muỗi chết”.

Khi mắng ai đó là côn đồ, trộm cướp thì người ta chửi là “đồ đầu trâu mặt ngựa”. 

Khi thấy cuộc hôn nhân không tương xứng, cô gái lấy phải người chồng thấp kém, người ta nói rằng “bông hoa nhài đem cắm bãi cứt trâu”. 

Khi chê ai đó không biết thức nghệ thuận hay là nói hoài mà không hiểu thì người ta nói là “đàn gảy tai trâu”. 

Khi nói về người không biết lo xa, xảy ra chuyện rồi mới hối tiếc thì người ta nói là “mất trâu rồi mới chịu làm chuồng”. 

Để ám chỉ sức mạnh của lứa tuổi thanh xuân thì người ta ví von “gái mười bảy, bẻ gãy sừng trâu”. 

Gần đây thì có từ, nhiều người dùng để nói về đám trẻ Việt Cộng, bị đảng Cộng Sản đầu độc, nhồi sọ - rồi kiến thức thì hạn hẹp mà cứ đòi đi tranh luận với người khác, thì họ gọi là “đám trẻ trâu”. 

Và còn vô vàn câu ca dao, đồng dao, tục ngữ nói về trâu, như câu “trên đồng cạn dưới đồng sau, chồng cày vợ cấy con trâu đi bừa”. 

Mà không chỉ có trong ca dao, đồng dao, mà ngay cả trong bài bạc, nhất là trong số đề thì người ta cũng đề cập tới con trâu: mấy người đánh số đề nói là - khi nằm mơ mà thấy trâu, thì người ta đánh số: số 03 – 63 – 86.  Tôi nói vậy chứ đừng có tối nay nằm mơ thấy trâu rồi chơi thiệt, lúc đó có thua tiền, tôi không chịu trách nhiệm đâu đó.

Đó là trâu ở ngoài đời và trong văn hóa người Việt, vậy thì Thánh Kinh nói gì về trâu.  Nếu ai giỏi kinh thánh như cha Nghiệp, thì có thể trích dẫn nhiều câu kinh thánh có nói về trâu.  Trong sách Dân Số, có câu “Thiên Chúa đã đưa nó ra khỏi Ai Cập.  Người là sức mạnh của nó tựa sừng Trâu. 

Lời Thánh Vịnh cũng thưa “Xin cứu mạng khỏi xa lưỡi kiếm, gỡ thân con thoát miệng chó rừng, khỏi nanh sư tử hãi hùng, phận hèn khốn khổ thoát sừng trâu điên.” 

Trong sách ông Gióp có đoạn tả về con trâu nước nhự sau: “Kìa con trâu nước, mà Ta đã dựng nên nó như dựng nên ngươi.  Nó ăn cỏ như bò.”

Tiên tri Isaia khi nói về việc Chúa sẽ xử tội xứ Êđôm, ông tuyên sấm “cùng với chúng, nào trâu, nào bê, nào bò tót đều bị hạ”.  Và còn rất nhiều đoạn kinh thánh khác cũng có đề cập đến con trâu.

Chúng ta vừa tiễn năm Tý đi, một năm chuột với những biến động lớn trên thế giới: trận đại dịch Covid 19, với con virus Vũ Hán phát xuất từ Tàu Cộng, rồi nó lan nhanh đến thế giới: nó làm tê liệt và điên đảo đến mọi khía cạnh của cuộc sống con người và xã hội.  Nó làm ảnh hưởng từ chính trị, kinh tế, giáo dục, cho đến đời sống tôn giáo.  Nó cướp đi trên 2 triệu sinh mạng và hằng triệu người bị lây bệnh.  Nó làm thiệt hại biết bao nhiêu sức lực, tiền bạc của con người.  đã hơn 1 năm rồi mà chúng ta vẫn chưa kiểm soát được nó.  Và chắc chắn nó còn ảnh hưởng đến những tháng năm sau này.  Rồi chuyện bầu cử vừa qua ở Mỹ cũng là một chấn động cho thế giới, và cũng là một cuộc bầu cử đi vào lịch sử.

Năm nay, năm Tân Sửu - năm con trâu…chúng ta cùng nhau bỏ qua những chuyện buồn và những biến động đã xảy ra trong năm qua, để hướng đến năm mới với những mong muốn tốt đẹp hơn năm cũ.  Hy vọng trong năm nay, chúng ta sẽ có thuốc chủng ngừa để chúng ta có thể trở lại cuộc sống bình thường.  Năm Tân Sửu, có chữ Tân: thì cái chính của chữ Tân là nói về cái thiên can địa chi; thế nhưng chữ Tân cũng còn có nghĩa là mới - ước mong rằng tất cả mọi sự việc, mọi con người cũng được đổi mới.

Bên cạnh đó, trâu là hình ảnh của tinh thần: chậm mà chắc, khoẻ mạnh và cần cù.  Vì thế 2 đặc tính nổi bật của con trâu là: thứ nhất là hiền lành, chất phát; và thứ hai là khỏe mạnh và chăm chỉ làm việc. Trong năm Tân Sửu này, thì mỗi người chúng ta cũng hãy thực hành 2 cái đặc tính đặc biệt này của con trâu.  Thứ nhất là đức tính hiền lành.  Trong bài Phúc Âm, Chúa Giêsu nói tới phúc hiền lành, Ngài nói “phúc thay những kẻ hiền lành”.  Và khi sống hiền lành, chúng ta sẽ được đất hứa làm gia nghiệp. Trong cuộc sống chúng ta thấy, người hiền thì luôn được cái tâm an tịnh.  Người hiền lành thì luôn có tâm hồn đơn sơ, chân thật, không ích kỷ, không tìm tư lợi, không nóng giận, không nuôi hận thù, nhưng biết dấn thân và sống vì người khác.

Cuộc sống của người hiền lành sẽ luôn tràn đầy niềm vui, sẵn sàng chấp nhận sự thua thiệt trong cuộc sống để hướng đến một sự an lành, hạnh phúc to lớn hơn.  Như chúng ta điều biết là: ôn nhu, lương thiện, cung kính, cần kiệm, khiêm nhượng là năm đức tính cao đẹp của con người.  Người ôn hòa thì tướng mạo hiền lành. Người hiền lương thì tâm thiện.  Người cung kính thì bên trong nghiêm túc, thanh sạch.  Người khiêm nhượng thì biết nhường nhịn.  Người hiền lành có năm loại mỹ đức này thì ở thời khắc nào, nơi chốn nào cũng giúp người, làm việc thiện, và được nhiều người thương mến.  Đặc biệt hơn cả là họ sẽ chiếm hữu được nước trời, họ sẽ có Chúa làm gia nghiệp.

Đặc tính thứ hai của con trâu mà mỗi người chúng ta cũng có thể học hỏi và để sống là chăm chỉ chịu khó làm việc.  Mà chấp nhận chịu khó chịu khổ để giúp ích cho ta và cho anh chị em lại là một ơn của Chúa Thánh Thần….đó là ơn sức mạnh.  Khi có ơn sức mạnh, chúng ta sẽ đạt tới đỉnh cao của sự điềm đạm, của lòng đạo đức, và tinh thần bất khuất của bậc chí nhân.  Người quân tử biết nhường nhịn.  Có người nói “nhường nhịn không chỉ là một loại trí tuệ, mà còn là một loại ý chí ngoan cường”.  Nhờ ơn sức mạnh, chúng ta luôn có sự can đảm, cương trị và bền chí để vượt qua mọi trở ngại, để chiến thắng mọi cám dỗ, vượt qua nỗi sợ hãi để sống vươn lên và sẵn sàng quảng đại dấn thân phục vụ và luôn trung thành với Chúa, với Tin Mừng, và với đức tin.

Mừng xuân Tân Sửu năm nay, chúng ta cầu xin Chúa ban cho mỗi người chúng ta một tinh thần như con trâu: không phải là gì đó của con trâu – mà đó là sự hiền lành, sự chất phát trong cuộc sống, trong giao tiếp, trong cách cư xử, và trong các sinh hoạt hằng ngày.  Rồi mỗi người chúng ta cũng luôn biết siêng chăm chỉ siêng năng trong mọi công việc và trong đời sống phục vụ.  Vì thế trong năm Tân Sửu này, mỗi người chúng ta cùng cố gắng bỏ bớt đi tích ích kỷ, tính ỷ lại người khác, tính vô trách nhiệm đối với Chúa, đối với gia đình, với người thân, với cộng đoàn, và với xã hội.  Mà mỗi người chúng ta luôn biết sống dấn thân hơn, nhiệt tình hơn, và hăng say hơn trong mọi công việc và trong mọi mối quan hệ. 

Xin Chúa là mùa xuân ban cho từng người chúng ta hôm nay một tâm hồn mới trong một đời sống mới.  Trong năm mới này, mỗi người chúng ta cũng hãy biết lắng nghe nhau, thông cảm với nhau, hy sinh cho nhau, luôn biết tha thứ cho nhau, luôn hòa hợp yêu thương nhau, và luôn biết nhường nhịn lẫn nhau.  Thời gian chúng ta sống với nhau không bao nhiêu, vì thế mỗi người chúng ta hãy luôn biết trân trọng và quý mến những giây phút chúng ta đang có nhau.  Xin Chúa chúc lành cho những cố gắng sống thánh, sống tốt, và những thiện chí tốt đẹp của chúng ta trong những ngày đầu năm này. 

Lm. GB Nguyễn Đình Hoàng

* * * * *   * * * *